नारायणमान बिजुक्छें ! हरिबहादुर श्रेष्ठ ! नारायणमान राजनीतिको चर्चित नाम हो भने हरिबहादुर साहित्यको । खासमा दुवै एकै मानिस हुन् । नारायणमान बिजुक्छें ‘रोहित’ नै हरिबहादुर श्रेष्ठ हुन् ।
उनै हरिबहादुरको पछिल्लो किताब हो– ‘हजुरबाका चिठी’ । संस्थागत विद्यालय संघ (इसान) ले प्रकाशन गरेको किताबमा ३० थान चिठी समावेश छन् । १९ पुस २०७१ देखि ३१ असार २०७६ को समयावधिमा लेखिएका यी चिठीहरू एक हजुरबाले आफ्ना नाति र नातिनीलाई सम्बोधन गरी लेखिएका प्रेमपूर्ण अभिव्यक्ति हुन् ।
पत्रसाहित्य संसारमै प्रचलनमा छ । केही चिठीहरू वास्तवमै असल साहित्य बन्न पुग्छन् । जस्तो कि अब्राहम लिङ्कनले आफ्नो छोराका शिक्षकलाई लेखेको चिठी वा नेहरूले इन्दिरालाई लेखेको चिठी । गान्धीले हिट्लरलाई लेखेको चिठी होस् या नाइल्स बोरले संयुक्त राष्ट्र सङ्घलाई । आकारमा साना भए पनि यिनले संसारमा ठूलो प्रभाव छोडेर गएका छन् ।
यसअघि हरिबहादुर श्रेष्ठका ‘जेलका चिठीहरू’ नामक किताब छापिएको थियो । हरिबहादुरको नयाँ किताबलाई ‘हजुरबाका चिठी’ नाम दिइए पनि यो एक शिक्षाप्रद संगालो बनेको छ । आज घरघरमा पुस्तान्तर छ । आमाबुबाका कुरा छोराछोरीलाई मन नपर्ने, छोराछोरीका कुरा आमाबुबालाई मन नपर्ने परम्परा हुर्कंदै छ । पहिलेका बालबालिका हजुरबा–हजुरआमाका कथा, गीत र लोरी सुन्दै स्वाभाविक प्रकृतिसित हुर्कन्थे । अहिले प्रविधिसित हुर्कन थालेका छन् ।
बच्चाले ‘आमा’ शब्द चिन्नुअघि ‘मोबाइल’ चिनिसकेको हुन्छ । यसका केही फाइदा पनि होलान् । केटाकेटी सानै उमेरदेखि सूचना प्रविधिसित जानकार पनि होलान् । तर, तिनले आफू, आफ्नो जन्मभूमि र माटोलाई भने बिर्सिएका हुन्छन् । हरिबहादुर श्रेष्ठको प्रस्तुत किताबले चाहिँ युवा पुस्तालाई माटो र मुलुक चिन्न अभिप्रेरित गर्छ । यो किताबले नवयुवालाई आफ्नो पहिचान, संस्कृति, परम्परा र रीतिरिवाजलाई जगेर्ना गर्न उत्साह दिन्छ भने मुलुकमा शृङ्खलाबद्ध रूपमा हुर्किरहेको विकृतिप्रति खबरदारी गर्छ । यसो भन्न सकिन्छ, यो पुस्तक विकृत बन्दै गएको वर्तमान नेपाली समाजलाई चियाउने दर्पण हो ।किताबमा नेपालमा व्याप्त भ्रष्टाचार, गन्धे राजनीति र क्रूर कूटनीतिप्रति व्यङ्ग्य छ ।
भारत, अमेरिका, युरोपियन युनियनलगायत नेपालमा चलखेल गर्न पल्किएका विस्तारवादी र साम्राज्यवादी खेमाहरूको नकाबबारे जानकारी दिन खोजिएको छ । साथै जालीझेली, लोभीपापी, कमिसनखोर र अपराधीको दलदलमा फस्दै गएका नेपालका प्रमुख दललाई पनि खबरदारी गर्न खोजिएको छ । कुनीति र कुरीतिका पक्षपातीहरू को–को हुन् भनेर चिनाउन खोजिएको छ । नेपालको राजनीति नेपालभित्रबाट सञ्चालित छैन भन्ने कुरा आजको एउटा बालकले पनि बुझिसकेको छ । एकातिर बाहिरी दबाबको जन्जिर छ अर्कातिर मुलुकभित्रकै डन, दलाल र माफियाको दबदबा छ ।
यसरी हेर्दा पिँधमा अवस्थित भुइँमान्छेका सपानामाथि दोहोरो रूपमा तुषारापात भएको छ ।नेपालमा संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको स्थापना भएको पनि डेढ दशक पुग्न लागिसकेको छ तर जनजीवन त्रस्त र दुरुह बन्दै गएको छ । यहाँको शासन व्यवस्था नै गरिब नेपाली युवालाई विदेशमा लखेट्न उद्यत छ । आज नेपालको ७० लाख जनशक्ति नेपालबाहिर छ । त्यही जमातले पठाएको विप्रेषण डकारेर शासक वर्ग भने मखलेल छ । देशभित्र भएका उद्योगधन्दा र कलकारखाना भने बन्द भएका छन् । परतन्त्रमुखी र परम्परावादी कृषि प्रणाली छ । मुलुकभित्र काम गर्न र बाँच्न खोज्ने युवामा चरम निराशा व्याप्त छ । यस्तो बेला नाति अमर र नातिनी अमृतालाई सम्बोधन गरी चिठी लेखिएजस्तो देखिए पनि यो किताब सूचना र जनचेतनाको पुलिन्दा बनेको छ ।
मूलतः किताबले देश बिर्सनेलाई देश सम्झाउन खोज्छ । देश नचिन्नेलाई देश चिनाउन खोज्छ । देशलाई धोका दिनेलाई खबरदारी गर्न सिकाउँछ । राष्ट्रिय–अन्तर्राष्ट्रिय राजनीति, अमेरिकाले क्युबा, इराकलगायतका देशमा गरेका ज्यादती तथा युद्धोन्मादले ग्रस्त ट्रम्प प्रशासनबारे समेत जानकारी दिन्छ । यति मात्र नभएर नयाँ भविष्यको सपना देखेर हुर्कंदै गरेका युवावर्गलाई जागरुक, सचेत र कर्मशील बन्न प्रेरणा दिन्छ ।किताबमा प्रयोग भएका चिठीका विषयवस्तु विविध भए पनि मूल रूपमा यिनले राजनीतिको सेरोफेरो समातेका छन् । राजनीति आफैँमा रुखो विषय हो । विषय रुखो भए पनि रोहितको प्रस्तुति रसिलो छ । किताबको भाषा सरल र सहज छ । सिलसिलेवार प्रस्तुतिले पाठकलाई तानिरहन्छ तर भाषामा असङ्ख्य त्रुटि छन् । किताब राम्ररी सम्पादन नगरी हतारमा छापिएजस्तो देखिन्छ ।
-1730900112.jpg)
