स्थापनाकालदेखि समाजको तल्लो वर्गका छोराछोरीलाई शिक्षादीक्षा दिने गहन जिम्मेवारी बहन गर्दै आएकोमा बाल विकास परिवार बधाईको पात्र हो । यस कार्यमा बाल विकास परिवार अविचलित ढङ्गमा अगाडि बढ्नेछ भन्ने विश्वास छ । शैक्षिक क्षेत्रमा यस विद्यालयले गर्दै आएको सेवा एवम् योगदानको निरन्तरताको शुभकामना व्यक्त गर्दछु ।
शैक्षिक क्षेत्र या बाल विकास स्कूलको विषयमा छलफल चलिरहँदा यो विद्यालय स्थापनाको परिवेशतिर नजर डुलाउनु समीचीन होला । यहाँ धेरै महिला दिदीबहिनी र आमाहरूको उपस्थितिले पनि मलाई त्यतातिर दोहो¥याइरहेको छ । स्कूलको स्थापना ४४ सालमा भयो ।
४० को दशकतिरको कुरा हामीले केही सुनेका छौँ र केही पढेका छौँ । त्योभन्दा अगाडिका बहुसङ्ख्यक छोरीहरू, आमाहरू तथा हजुरआमाहरूले शिक्षाको उज्यालो पाउनुभएन, अक्षर चिन्न पाउनुभएन, विद्यालय जान पाउनुभएन । आजभन्दा ४० वर्षअगाडि समाज पछाडि थियो, त्यसमाथि छोरीहरू निकै पछाडि थिए । शैक्षिक, सामाजिक र राजनीतिक हिसाबले असाध्यै पछाडि थिए । मुस्किलले ५ देखि १० प्रतिशत छोरीहरूले स्कूल देख्न पाएको अनुमान गर्न सकिन्छ । ४ दशकपछि आजको समयमा स्कूल नदेख्ने आमाहरू, छोरीहरू नगन्य होला । यो समारोहको उपस्थितिले यही सङ्केत गर्दै छ ।
४० कै दशकमा भक्तपुरको तात्कालीन शिक्षाको अवस्था हेर्ने हो भने पनि उपत्यकामा सबैभन्दा पछाडि र गुणस्तरलाई पटक्कै ध्यान दिन नसकेको स्थिति थियो । स्रोतसाधनले युक्त विद्यालयहरू छँदै थिएनन् भन्दा फरक नपर्ला । जनशक्तिको हिसाबले पनि अत्यन्त पछाडि परेको समय थियो । मावि तहको स्कूल हातमा गन्न पुग्ने पनि थिएन । त्यो चरण पार गरेर भक्तपुर अगाडि बढ्यो । त्यही सेरोफेरोमा यो विद्यालयको स्थापना भएको हो । यसले विद्यालयको उद्देश्य स्पष्ट पार्दछ । त्यही सेरोफेरोमै भक्तपुरमा महिलाहरूको निम्ति साक्षरता कक्षा सञ्चालन आरम्भ भयो । आजको यो परिवर्तनको बीउ थियो, त्यो ।
०३६ सालमा पार्टी अध्यक्षज्यू १० वर्षको भारतप्रवास जीवनपश्चात् नेपाल फर्कनुभयो । नेपाल मजदुर किसान पार्टीको स्थापना प्रवासमै २०३१ साल माघ १० गते भएको हामीलाई थाहा छ । यो वर्ष हामी पार्टी स्थापनाको ५० औँ वर्ष मनाइरहेका छौँ । पार्टीको स्थापना र पार्टी नेतृत्व प्रवासबाट फर्कनुभएपछि शैक्षिक क्षेत्रमा प्राथमिकता र परिवर्तन नयाँ ढङ्गमा प्रारम्भ भयो । महिलाहरूलाई साक्षर या शिक्षित बनाउने अभियानको सुन्दर बिहानी त्यहीबाट सुरु भयो ।
पार्टीका अग्रजहरूले घरघर गएर किसानका छोराछोरीलाई पढ्न उत्साहित गर्नुभयो । त्यतिबेला भक्तपुर चिट चोर्ने र चोरेर पास गर्न सजिलो जिल्ला भनी बदनाम थियो । दाइहरूले ‘चोरेर होइन पढेर पास गरौँ’ भन्ने अभियान नै चलाउनुभयो । छोरालाई नपढाउने त्यो समाजमा छोरीहरूलाई विद्यालय भर्ना गर्ने, छोरीहरूलाई शिक्षादीक्षा दिने अभियान चल्यो । यसर्थ, एक समयका हाम्रा छोरीहरूले शैक्षिक क्षेत्रमा निकै दुःख पाउनुभयो, सङ्घर्ष गर्नुभयो । त्यसपछिका छोरीहरूले शैक्षिक क्षेत्रमा क्रमशः पाइला अघि बढाए । अवसर पाए । हाम्रो धरातल यही हो । हामी यही पृष्ठभूमिबाट आएका हौँ ।
यहाँ उपस्थित अहिलेका आमाहरू, हाम्रा दिदीबहिनीहरू निम्नत्तम शैक्षिक योग्यतादेखि विभिन्न पेसा र क्षेत्रमा सक्षम जनशक्तिको रूपमा सक्रिय हुनुहुन्छ । यो ४० को दशकमा अग्रजहरूले शैक्षिक क्षेत्रमा गर्नुभएको सङ्घर्षको उपलब्धि हो† सफलता हो ।
हामी यहाँसम्म आइपुग्न, साक्षरतादेखि शैक्षिक योग्यतासम्म आइपुग्न, प्रौढ कक्षादेखि कलेज—विश्वविद्यालयसम्म आइपुग्न लगभग ४ दशक लाग्यो । शून्यबाट सुरु गर्न निकै कठिन थियो सायद । तर, सकारात्मक पक्ष के हो भने हामी क्रमशः उकालो चढ्यौँ, पछाडि हट्न परेन । यो शैक्षिक यात्राको निकै उज्यालो पक्ष हो । यही सन्दर्भलाई नै लिएर हाम्रा पार्टी अध्यक्षज्यूले भन्नुभयो, “आज जीवनका हरेक क्षेत्रमा महिलाहरू सक्रिय छन्, अगाडि बढ्दै छन्, नेतृत्व सम्हाल्न तयारी गर्दै छन् । यो आजको उज्यालो पक्ष हो ।”
हामी देख्दै छौँ, आज विद्यालय विद्यालयमा महिलाहरू, शिक्षिकाहरूको सङ्ख्या उल्लेख्य छ । बाल विकासको तस्बिर त अगाडि छँदै छ । स्कूल, कलेज, सहकारी, अस्पताललगायतका सामाजिक क्षेत्रमा, सामाजिक गतिविधिमा महिलाहरू सक्रिय छन् । यो एक किसिमको परिवर्तन हो ।
यतिमा मात्र सीमित नराखिकन हामी अझ राजनीतिकरूपमा पनि सचेत हुँदै, सङ्गठित हुँदै अघि बढ्न सके समाज परिवर्तन योभन्दा पनि तीव्र हुने निश्चित छ । विगतमा ४० वर्ष लागेको परिवर्तन १० वर्षमा सम्भव हुनेछ । परिवर्तन छरितो हुनेछ । त्यसको निमित्त आमाहरू, छोरीहरू राजनीतिकरूपमा सचेत र सङ्गठित नभई हुँदैन । यो आजको आवश्यकता हो ।
हामी महिला दिदीबहिनीहरूमाथि अर्को एउटा षड्यन्त्र हुँदै गरेको हामीले चाल पायौँ या पाएनौँ ? हामीलाई फेरि पनि अन्धविश्वासमै अल्मल्याउने चालबाजी हुँदै छ । यो आजको समाजको चुनौती हो । अन्धविश्वास र अन्धपरम्परा महिलामाथि शोषणको एउटा सामाजिक रूप हो । यसबाट उन्मुक्ति या छुट्कारा पाएको दिन, अन्धविश्वासमा नफसिकन महिलाहरू अगाडिको बाटो हिँडेको दिन हाम्रो समाजले बेग्लै परिवर्तनको अनुभव गर्न पाउनेछ । हाम्रो समाज साँचो अर्थमा उज्यालो बन्नेछ ।
यस मञ्चबाट हामीले हाम्रो नयाँ पुस्तालाई कस्तो समाज सुम्पने भन्नेबारे पनि छलफल गर्दै छौँ । यो छलफल आजको आवश्यकता पनि हो । आज हामीले यहाँ हाम्रै स–साना छोराछोरीहरूको केही आकर्षक प्रस्तुति हे¥यौँ । अझ अरु धेरै हेर्न बाँकी छ । ती सबैले हाम्रो नयाँ पुस्ताको उज्यालो भविष्यको सङ्केत गरिरहेको अनुभव हुन्छ ।
हामीले खोजेको समाज वास्तवमा आमाहरूले दुःख नपाउने समाज हो । महिलाहरूले समतामूलक जीवन बाँच्न पाउने समाज हो । बालबच्चाहरूले यथोचित अवसर पाउने, शिक्षादीक्षा पाउने, ज्येष्ठ नागरिकहरूले सम्मानजनक जीवन पाउने र युवाहरूले रोजगारी स्वदेशमै पाउने समाज हो । शिक्षा, स्वास्थ्य राज्यले जिम्मा लिने समाज हो । हामी जानुपर्ने बाटो त्यही हो । जसलाई राजनीतिक भाषामा समाजवादी व्यवस्था भनिन्छ ।
समाजवादी समाजमा राज्यले नै बालबालिका, महिला र ज्येष्ठ नागरिकको सुन्दर एवम् सुरक्षित जीवन सुनिश्चित गर्छ । अर्को भाषामा भन्ने हो भने राज्यले जन्मदेखि मृत्यु अर्थात् गर्भदेखि चिहानसम्मको जिम्मेवारी वहन गर्दछ । यो यथार्थ विशेषगरी बहुसङ्ख्यक महिलाहरूले बुझेको दिन परिवर्तन, आमूल परिवर्तन अत्यन्त नजिक हुनेछ ।
अन्तमा, यस स्कूलको सफल ३६ वर्षको निम्ति बधाई र आगामी दिनको सुखद तथा सफल यात्राको निम्ति शुभेच्छा व्यक्त गर्दछु ।
(बाल विकास सेकेन्डरी स्कूलको माघ २० गते भएको ३६ औँ वार्षिकोत्सव समारोहमा नेमकिपाका केन्द्रीय सदस्य तथा वाग्मती प्रदेशसभाका सदस्य सृजना सैंजूले व्यक्त गर्नुभएको विचार)
-1730900112.jpg)
